Zez to z pozoru niegroźna choroba oczu występująca głównie u dzieci, jednak nieleczona może doprowadzić nawet do utraty wzroku. Ważnym czynnikiem jest szybkie rozpoznanie wady i podjęcie leczenia. Na co powinniśmy zwrócić uwagę?
Zez to choroba, która polega na nierównym ustawieniu gałek ocznych w stosunku do siebie, wynikającym z osłabienia mięśni ocznych. Powoduje to zmianę kąta patrzenia jednego oka względem drugiego, co prowadzi do sytuacji w której obraz powstaje w niewłaściwym miejscu siatkówki, a to w konsekwencji prowadzi do zaburzeń ostrości widzenia i niedowidzenia.
Przyczyny powstania zeza są różne. Najczęściej pojawia się u dzieci ale może wystąpić również u dorosłych. W przypadku dzieci powodem może być niewłaściwa budowa gałki ocznej, urazy poporodowe, przebyte choroby lub wady wzroku. U osób dorosłych najczęstszymi przyczynami jest nadwzroczność, cukrzyca oraz nadciśnienie tętnicze.
Najczęściej rodzice sami są w stanie wykryć zeza obserwując swoją pociechę. Jeśli zezowanie pojawia się już u noworodków lub niemowląt należy bezzwłocznie udać się do okulisty w celu ustalenia przyczyny wady. Zdarza się, że korekcja wzroku konieczna będzie już w tak wczesnym etapie życia. U starszych dzieci diagnozowanie zeza polega na badaniu ostrości w obu oczach oraz widzeniu z bliska i daleka. Najprostszą i najczęściej stosowaną metodą jest cover test polegający na naprzemiennym zasłanianiu oczu. Kąt zeza określa się za pomocą testu Hirschberga, a widzenie obuoczne używając synoptoforu.
Leczenie należy podjąć jak najszybciej, kiedy proces widzenia obuocznego jeszcze się rozwija, wtedy istnieją szanse na całkowite wyleczenie. U dzieci wzrok korygowany jest za pomocą odpowiednio dobranych okularów korekcyjnych. Innym sposobem są ćwiczenia ortoptyczne polegające na zasłanianiu lepiej widzącego oka, by wzmocnić to słabsze. U starszych dzieci i dorosłych, leczenie zeza zazwyczaj kończy się na wykonaniu zabiegu operacyjnego, który sprowadza się do prawidłowego ustawienia mięśni gałek ocznych.
Zeza nie wolno zaniedbać, gdyż ma on wpływ na prawidłowy rozwój dziecka. Zaniechanie leczenia pogłębia wadę i może prowadzić do niedowidzenia, a w niektórych przypadkach nawet do utraty wzroku.